Zitting van woensdag 1 februari 2023
Rapportering Lokaal Energie- en Klimaatpact (LEKP 1.0). Kennisname - Openbare zitting
Aanwezigheden
Aanwezig | Jan Verbist, voorzitter | Seppe Bouquillon, burgemeester | Ellen Deswert, Elke Tweepenninckx, Sander Verboven, Kris Gebruers, Chris Bakelants, schepenen | Jan Verhaert, Riet Smits, Marc Verhulst, Lisette Boeckx, Dag Pas, Annelies Horemans, Willy Maes, Jef Peeters, An Peeters, Mil Haemhouts, Gert Dierckx, Marc Hannes, Christel Pluys, Koen Laenen, raadsleden | Jeroen Peeters, algemeen directeur |
|
Verontschuldigd | Mario Verhaert, Henk Vleugels, raadsleden |
|
Motivering
Voorgeschiedenis
Gelet op:
- het ondertekenen door gemeente Olen van het Burgemeestersconvenant 2030, aangaande de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen.
- het Lokaal Energie- en Klimaatpact van de Vlaamse Regering en de Vlaamse steden en gemeenten van 4 juni 2021 aangaande het verbintenissen engagement inzake de algemene engagementen en de vier werven behoudend 16 specifieke doelstellingen.
- artikel 2 van het decreet lokaal bestuur: “De gemeenten zijn overeenkomstig artikel 41 van de Grondwet bevoegd voor de aangelegenheden van gemeentelijk belang. Voor de verwezenlijking daarvan kunnen ze alle initiatieven nemen. Ze beogen om bij te dragen aan de duurzame ontwikkeling van het gemeentelijk gebied.”
Context en argumentatie
Op 6 oktober 2021 engageerde gemeente Olen zich tot deelname aan het Lokaal Energie-en
Klimaatpact (LEKP) 1.0. Daarmee verbindt het lokaal bestuur zich om de klimaatambities verder
op te drijven en in te zetten op 4 werven: vergroening, energie, mobiliteit en regenwater.
De doelstellingen van het Lokaal Energie- en Klimaatpact zijn zeer ambitieus. Het gaat om
inspanningsverbintenissen, waarbij men tracht deze doelstellingen op Vlaams niveau te realiseren.
Binnen het Lokaal Energie- en Klimaatpact moet een jaarlijkse inhoudelijke rapportering worden opgemaakt met betrekking tot de voortgang en dat, na voorleggen aan de gemeenteraad, bij het Agentschap Binnenlands Bestuur moet ingediend worden. Hiervoor dient gebruik te worden gemaakt van het Lokaal Klimaatpactportaal, waar de Vlaamse overheid de monitoring van de doelstellingen bijhoudt. Het Lokaal Klimaatpactportaal volgt de resultaten van de lokale besturen op en bundelt ze.
Dit portaal werkt momenteel nog onvoldoende om alle cijfers in op te lijsten. Om deze reden hieronder een overzicht van de realisaties door het lokaal bestuur in 2021 en 2022.
LEKP 1.0: Engagementen
Doelstellingen:
- een gemiddelde jaarlijkse primaire energiebesparing van minstens 2,09 % te realiseren in hun eigen gebouwen (inclusief technische infrastructuur, exclusief onroerend erfgoed);
- een reductie van de CO2-uitstoot van hun eigen gebouwen en technische infrastructuur met 40 % in 2030 ten opzichte van 2015 te realiseren;
- tegen ten laatste 2030 de openbare verlichting te verLEDden (verlichten met ledlampen);
- het draagvlak voor hernieuwbare energie te verhogen, geen heffing op hernieuwbare energie-installaties in te voeren en bestaande, zoals de heffing op pylonen van windmolens, af te bouwen tegen ten laatste 2025;
- lokale warmte- en sloopbeleidsplannen op te maken;
- burgers, bedrijven en verenigingen te stimuleren om samen met het lokaal bestuur de concrete en zichtbare streefdoelen uit de 4 werven van het Pact te behalen.
Realisaties in het eigen patrimonium 2022:
- de verlichting van de gebouwen die stuk gaat, wordt systematisch vervangen door LED verlichting;
- studie voor LED armaturen zaal Komie Geire (indien budget uitvoering 2023);
- opvang regenwater aan kerk O.-L.-V.-Olen + vervanging stookinstallatie;
- aansluiting regenwaterrecuperatie Hoogbuul op de toiletten;
- onderzoek stookketel CC De Vrede;
- een 40-tal bejaardenwoningen OCMW zijn energetisch niet ideaal. Onderzoek of het patrimonium kan worden overgedragen naar de huisvestingsmaatschappij. Onderhandelingen zijn lopende;
- initiatieven Klimaatmakers ondersteunen en faciliteren;
- voorbereiding van het Nieuw Administratief Centrum de duurzaamheidsambitie ligt hier hoog op vlak van onder meer energiehuishouding. Om deze reden worden er geen structurele ingrepen meer gepland in het patrimonium dat de administratie gaat verlaten. Er wordt ingezet op meervoudig ruimtegebruik.
- integratie van de buitenschoolse kinderopvang in De Kleine Wijzer. Het gebouw op Teunenberg wordt ingenomen door het radiomuseum. Het aantal uren verwarming op comfortniveau zal er beduidend lager liggen waardoor er een energiebesparing wordt gerealiseerd.
Andere genomen maatregelen:
- de verwarming werd lager gezet: op een richttemperatuur van 19°C in alle gebouwen in het beheer van het lokaal bestuur, behalve in de publieke ruimtes in de Komie Geire;
- de verLEDding van de openbare verlichting is in handen van Fluvius en gebeurt systematisch. In Olen is inmiddels 30% van de openbare verlichting verLED. Fluvius plant vóór 2028 klaar te zijn;
- de studie warmteplannen werd opgestart, mogelijkheden op de site CC De Vrede en NAC worden onderzocht.
LEKP 1.0: 4 werven
WERF 1: Laten we een boom opzetten
- één boom extra per Vlaming tegen 2030 (+ 6,6 miljoen bomen extra vanaf 2021 t.e.m. 2030);
- een halve meter extra haag of geveltuinbeplanting per Vlaming tegen 2030 (+ 3.300 km extra vanaf 2021 t.e.m. 2030);
- één extra natuurgroenperk per 1.000 inwoners tegen 2030 (= 6.600 perken van 10 m² vanaf 2021 t.e.m. 2030).
Realisaties op het openbaar domein 2022
- voltooiing aanplant 2.000 bomen parkgebied Ven;
- 1610 m² streekeigen struiken en bomen langs de fietsostrade Doffen richting Herentals;
- gazon omgevormd tot bloemenweides (Grove Denstraat (+/-200m²) en Processieweg (25m²);
- berm Weeën: berm in steenslag omgevormd tot berm in gras + bomen (500m²);
- ...
Andere realisaties
- plantgoed Behaag onze Kempen: 617 producten werden besteld.
WERF 2: Verrijk je wijk
- 50 collectief georganiseerde energiebesparende renovaties per 1.000 wooneenheden vanaf 2021 t.e.m. 2030;
- 1 coöperatief/participatief hernieuwbaar energieproject per 500 inwoners tegen 2030 die samen voor een totaal geïnstalleerd vermogen zorgen van 216 MW vanaf 2021 t.e.m. 2030 (+ 12.000 projecten in 2030).
Realisaties 2022
- 37 gezinnen in renovatiebegeleiding:
■ 3 geannuleerd
■ 2 behandeld door vrijwillig energiemeester
■ 9 behandeld door BENOvatiecoach (externe energiedeskundigen waarmee we samenwerken)
■ 13 behandeld door renovatiecoach IOK
■ 10 nog in de wachtrij
- 15 collectieve renovaties (cijfers van de HUISdokter zonder BENOvatiecoach t.e.m. september 2022);
- energieontbijt voor ondernemers en avond rond energiebesparing georganiseerd door de Klimaatmakers;
- faciliteren van de herbouw van een nieuwe duurzame kantine op het buitensportterrein in Buul;
- gronden aangekocht van de voetbalverenigingen en site O.-L.-V.-Olen. Sloop van energetisch slecht gebouw en subsidie toegekend voor renovatie;
- burgers worden via communicatiecampagnes en artikels aangezet tot energiebesparende renovaties;
- burgers worden via het Energieloket van de gemeente geholpen bij het zoeken en aanvragen van de juiste premies.
WERF 3. Elke buurt deelt en is duurzaam bereikbaar
- Per 1.000 inwoners 1 'toegangspunt' voor een (koolstofvrij) deelsysteem tegen 2030 (= 6.600 toegangspunten);
- Per 100 inwoners 1 laadpunt tegen 2030 (= 66.000 laadpunten);
- 1 m nieuw of structureel opgewaardeerd fietspad extra per inwoner vanaf 2021 t.e.m. 2030.
Realisaties 2022
- binnen de groepsaankoop thuislaadpalen zijn er momenteel 16 inschrijvingen;
- info-avond rond deelmobiliteit door Klimaatmakers;
- ingebruikname fietsostrade;
- veilige fietsverbinding bij wegenwerken Neerbuul;
- advies bij aanvragen woonprojecten:
■ stimuleren om in te zetten op deelcultuur en duurzame mobiliteit
■ collectief parkeren promoten zodanig dat er minder verhard wordt
■ streven naar het aansluiten op een traag netwerk
■ groene robuuste structuren integreren, versterken of realiseren
- verbinding recreatieve fietsroute van Olen-Centrum naar Westerlo: Truchelpad.
WERF 4. Water het nieuwe goud
- 1m² ontharding per inwoner vanaf 2021 t.e.m. 2030 (= 6,6 miljoen m2 ontharding);
- per inwoner 1m³ extra opvang van hemelwateropvang voor hergebruikt, buffering en infiltratie voor regenwater vanaf 2021 t.e.m. 2030 (= 6,6 miljoen m³ extra regenwater dat wordt opgevangen voor hergebruik of infiltratie).
Realisaties op het openbaar domein 2022
- onthardingsprojecten met plantvakken:
■ Schietboom
■ bermen voor huizen op openbaar domein in steenslag omgevormd tot plantvakken (20m²)
- plantvakken voorzien bij de herinrichting van kruispunten:
■ Gerheiden- Wagenmakerstraat- Rademakersstraat
■ Heirbaan- Hoefsmidstraat
■ Langepad- Krentzen
- realiseren van extra buffercapaciteit bij de weg- en rioleringswerken aan Neerbuul door aanleg van een gescheiden rioleringsstelsel (waarbij de regenwaterafvoer gedeeltelijk via een open grachtsysteem loopt), veilige fietsverbinding (gescheiden fietspad met groenzone), wegopbouw gedeeltelijk voorzien van infiltratie- elementen;
- een gedeelte van de hallen op Teunenberg is aangesloten op ondergrondse infiltratie;
- onderzoek opgestart met participatief traject St.-Jozef-Olen: banner foto-actie TransLab K 'Een mogelijk toekomstbeeld voor de parking zaal De Vrede'. Doel is een onthardingsproject;
- uitvoeringsplannen opgemaakt voor heraanleg Olen-Centrum: plannen gefinaliseerd om de dorpskern heraan te leggen en te vergroenen;
- Molenstraat gedeeltelijk onthard: in plaats van monolietenverharding gekozen voor een spoor;
- omvorming van toegangspaden in betontegels naar grastegels: Geraniumstraat (+-50m²).
- Ambitiehandboek groenblauwe beleving woonkernen Neteland: opstart opvolger geWOONtebreker om te komen tot een eengemaakte visie.
Realisaties bij particulieren in 2022
- binnen de groepsaankoop hemelwater waren 50 inschrijvers waarvan er 8 hemelwaterputten zijn geplaatst. Gezien de groepsaankoop geen exacte cijfers kan geven, mogen we veronderstellen dat er in de praktijk veel meer hemelwaterputten werden aangekocht;
- Kempisch Kampioenschap tegelwippen;
- de waterproblematiek wordt als uitgangspunt bij woonprojecten gebruikt, waardoor er een mogelijke impact is op het programma;
- bij woonprojecten van 3 of meer eenheden wordt de ruimtelijke kwaliteit beoordeeld in de kwaliteitskamer (ABBC) waardoor de ambitie hoog ligt;
- bij verdichtingsprojecten waarin een aanleg nieuwe weg nodig is, wordt er een maatschappelijke meerwaarde gezocht voor de buurt;
- door aanwerving van een handhaver komt ontharding, als één van de prioriteiten uit het handhavingsplan, terug extra onder de aandacht.
Beslissingsbevoegdheid
- decreet van 22 december 2017 over het lokaal bestuur, zoals gewijzigd, artikelen 40 en 41
Juridische basis
- gemeenteraadsbesluit van 6 oktober 2021 houdende klimaatpact Vlaanderen 2021-2030. Ondertekening.
Besluit
Artikel 1
De gemeenteraad neemt kennis van de rapportering 2022 over de gerealiseerde acties en genomen maatregelen in het kader van het Lokaal Energie- en Klimaatpact.